In je lijf komen stress en vitaliteit het meest direct tot uiting. Dit komt vooral doordat we met z’n allen in een hardwerkende maatschappij leven waar ‘het hoofd’ en onze rationele gedachteprocessen de boventoon voeren. Dit wordt gesymboliseerd door de beroemde uitspraak van filosoof René Descartes: ‘Ik denk dus ik ben’. De enige manier waarop je volgens Descartes weet dat je bestaat is omdat je denkt. En je lijf dan? Dat is niet meer dan een machine die geheel losstaat van het geestelijke. Samen met andere denkers heeft Descartes hiermee de toon gezet voor ons rationele en mechanische wereldbeeld. Het overgrote deel van onze vorming, scholing en wetenschap is nog steeds onderhevig aan deze splitsing van lichaam en geest.
Het lichaam moet zich daarom vooral schikken naar de geestelijke wil. Bijvoorbeeld door je lijf dagelijks uit te knijpen om je eigen – of andermans – ambitieuze doelen en deadlines te behalen. Of in een meer extreme variant, het ingrijpend veranderen van je lichaamsvormen met intensieve fitnessregimes of met plastische chirurgie. Het lijf wordt door veel mensen eerder als een obstakel gezien dan als een waardevolle bron van plezier, vreugde en vitaliteit. Sterker nog, als iemand het lichaam als obstakel overwint vinden we dat vaak zelfs stoer of krachtig. We gebruiken dan heroïsch klinkende clichés zoals ‘work hard play hard’, ‘no pain no gain’ of ‘jezelf overwinnen’ met ‘mind over matter’. En terwijl we onszelf aan het overwinnen zijn, komen er opeens die onverklaarbare klachten. Een terugkerende hoofdpijn. Gespannen kaken en nachtelijk tandenknarsen. Buikpijn of gekke huidklachten. Daar staan we liever niet bij stil. Of we doen het af als psychosomatische klachten die ook wel weer vanzelf zullen verdwijnen. We kiezen dan vaak voor de snelle oplossing zoals een paracetamol of wellicht iets zwaarders uit de kastjes van onze thuisapotheek, om de grilligheden van het lichaam onder controle te houden.
Dit kunnen we lang volhouden – soms zelfs decennia lang. Maar op den duur betalen we de prijs, vaak hoger dan ons lief is. Doordat we steeds minder naar onze lichamelijke signalen luisteren, plegen we roofbouw op onze eigen gezondheid en vitaliteit. In tegenstelling tot wat onze maatschappij je wijs maakt is je lichaam namelijk géén machine die je zomaar kan aanpassen of naar wens aan en uit kan zetten. Je lichaam is een wonderbaarlijk complex en levendig orkest van natuurlijke processen. En net als een orkest heeft je lichaam een eigen ritme. Die ritmiciteit betekent dus dat er momenten van hoge activiteit, spanning en intensiteit worden afgewisseld met momenten van rust, ontspanning en lage intensiteit (zie Figuur 1). Als je wilt dat je lichaam vitaal blijft zul je de ritmiciteit van je lijf moeten leren respecteren en reguleren.
Een goede ritmiciteit in je lijf is de absolute basis voor duurzame vitaliteit en gezondheid. Maar je lijf heeft nog veel meer bij te dragen aan je vitaliteit. Het is namelijk een bron van informatie en wijsheid in het navigeren van je dagelijks leven. Om hiervan gebruik te maken moet je de taal van je lichaam leren spreken. Daarom zullen na het verbeteren van je ritmes een stap verder gaan en je helpen bij het ontwikkelen van je lichaamsbewustzijn. Een beter lichaamsbewustzijn heeft veel voordelen. Het helpt je om lichamelijke signalen beter te herkennen, waardoor je je lichaamsritmes nog beter kunt reguleren. Bovendien brengen de signalen van je lichamen je ook in verbinding met je behoeften, waarden en wensen. Zo kun je deze steeds beter leren vervullen, wat leidt tot meer lichamelijk genot, plezier en welzijn.
Kortom, meer dan genoeg redenen om dagelijks wat tijd te investeren in je lichaamsbewustzijn.
Dit is slechts een voorproefje van onze expertise. Wil je meer weten over de wetenschap van vitaliteit? Heb je hulp nodig om je organisatie vitaler te maken?
Meld je dan nu aan voor één van onze gratis HR Vitality masterclasses, download onze whitepaper om erachter te komen wat wij jou en je organisatie nog meer kunnen bieden of bestel ons boek De Vitaliteitrevolutie.
Meld je aan voor een masterclass Download whitepaper Bestel ons boek